تحریم‌ها درصحنه عمل کامل برداشته نشد/ روند اجرای برجام کند است

وی گفت: مقاومت مردم در برابر تحریم ها برای خواسته ای بود و آن چیزی نبود جز انرژی هسته ای که حق مسلم ماست که توانستیم این حق را تثبیت کنیم. این شعار و خواسته اصلی مردم بوده است.

عراقچی افزود: حالا اینکه آیا این موضوع تثبیت شده یا نه، که به اعتقاد من در برجام محقق شده چرا که شش قدرت جهانی و دراس آنها  شورای امنیت بر حق ما برای انرژی هسته ای صحه گذاشتند؛ با همه ابعاد آن شامل آب سنگین و غنی سازی.

رییس هیات نظارت بر اجرای برجام تصریح کرد: شورای امنیت قبلا می گفت ما تحت فصل هفتم هستیم و تهدید به حساب می آییم و هیچ کشوری حق کمک و همکاری با ما را نداشت ولی الان همه تایید می کنند و این حق پذیرفته شده است.

وی ادامه داد: دنیا به حق ما احترام می گذارد و خواست و شعار اصلی ما محقق شده است و این شعار هم دیگر در تجمعات و گردهمایی ها و غیره تکرار نمی‌شود چرا که مردم هم پذیرفتند این حق تثبیت شده است.

عراقچی گفت: در مذاکرات ما فقط تحریم های هسته ای حذف شده است قبلا هم این را بارها گفته ایم چرا که اجازه آن را نداشتیم و اگر نظام بنا داشته باشد(برای برداشته شدن آن تحریم ها) باید برای مذاکرات جداگانه ای وارد شویم.

رئیس هیئت نظارت بر برجام گفت: در صحنه عمل تحریم‌ها کامل برداشته نشده است، بنابراین این که گفتیم طرف مقابل به تعهداتش عمل نکرده و تنها روی کاغذ تحریم‌ها را برداشته و رهبری هم همین را اشاره داشتند، این موضوع است که آنها می‌باید برخی تحریم‌های هسته‌ای در چارچوب برجام را لغو می‌کردند که در عمل چنین نکردند.

وی افزود: حالا چرا این تحریم‌ها تا الان برداشته نشده است، به این دلیل که زمانبر است و بخش زیادی از آن هم به دلیل بدعهدی‌ها و شیطنت‌های طرف مقابل است.

معاون وزیر امور خارجه گفت: ما به طرف مقابل اعتراضات بسیاری داریم و البته در این راستا مذاکراتی هم داشته‌ایم و مراتب اعتراض و مطالبات خودمان را به آنها گفته‌ایم.

عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای تصریح کرد: این البته به آن معنا نیست که هیچ گشایشی در اثر مذاکرات هسته‌ای نداشتیم، بلکه آثار خودش را هنوز در عمل نشان نداده است.

وی با اشاره به گزارش روز گذشته وزارت امور خارجه به مجلس افزود: در خصوص مواردی که گشایش هایی داشتیم و در برخی دیگر از حوزه‌ها هنوز گشایشی نداشتیم، اما نسبت به یک سال پیش روند رو به رشدی را در این خصوص تجربه کرده‌ایم، ولی اینکه در زندگی مردم بخواهد اثرش را نشان دهد، این موضوع فقط موکول به برجام  نبوده و نیست.

عراقچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این تحریم‌هایی که از روی کاغذ برداشته شده، تا چه اندازه بر زندگی مردم اثر گذاشته است، گفت: همان‌گونه که گفتم این تحریم‌ها باید در عمل لغو شود تا تاثیرش در زندگی مردم دیده شود، یکسری مشکلات و یکسری شیطنت‌های طرف مقابل سبب شده که در روند اجرای برجام با کندی‌هایی روبرو باشیم.

معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه در گزارش ارائه شده به مجلس در روز گذشته در خصوص این نکات دقیق اشاره داشته‌ایم، افزود: در ۴ حوزه این موارد را بررسی کرده‌ایم، در حوزه انرژی، حمل و نقل و صنعت و تجارت تقریبا به حالت عادی برگشته‌ایم، ولی در حوزه مالی و بانکی مشکلات جدی داریم.

وی گفت: در حوزه انرژی فروش نفت ما به حالت قبل دارد بازمی‌گردد و این به دلیل این است که ما مشتریان و بازار خود را از دست داده‌ایم و قدری به زمان و کار بیشتر نیاز داریم.

عراقچی تصریح کرد: در حوزه میعانات گازی، صادرات پتروشیمی ما ۳۵ درصد رشد داشته است. در دریافت وجوه عواید نفت مشکلاتی داریم ولی جدی نیست، مشکل بیمه نفتکش‌ها و کشتیرانی حل شده است، مشکلاتی در چند ماه گذشته بوده که آن هم در حال حل شدن است.

معاون وزیر امور خارجه گفت: برخی طلب‌های ما از امارات و از شرکت شل به ما برگشته است و در حوزه حمل و نقل البته مشکل خاصی نداریم و رفت و آمد کشتی‌های خارجی را شاهدیم.

وی گفت: در حوزه هوایی هم خریدهایی را داشته‌ایم و البته همچنان برخی موارد و مشکلات در این حوزه وجود دارد که آن هم در حال حل شدن است.

عراقچی با بیان اینکه همه این موارد که گفتم زمانبر است، افزود: در تمام حوزه‌ها ما نیاز به رفت و آمد، مذاکره، قرارداد و تفاهم‌نامه‌هایی داریم که اینها همه زمان می‌برد تا به سرانجام مطلوب برسد، ولی در کل روال خوبی را داریم و رو به جلو حرکت می‌کنیم.

عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت: در حوزه مالی و بانکی اگر چه گشایشاتی داشته‌ایم، ولی عدم ورود بانک‌های بزرگ به مراوده با ما، هنوز مشکل است. این به علت فضای بیرون برجامی است که هنوز شرایط را برای تحقق این امر فراهم نکرده که در این خصوص آمریکایی‌ها بدعهدی زیادی را داشته‌اند.

وی تصریح کرد: به اعتقاد ما وظایف طرف مقابل در راستای بازگشت تحریم‌ها به حالت عادی آن هنوز تحقق نیافته و حتی در برخی موارد چالش‌هایی را هم برای ما ایجاد کرده‌اند.

عراقچی با اشاره به اینکه این موضوع به معنای عدم دسترسی بانک مرکزی به پول‌های خودش در خارج از کشور نیست، افزود: در کلان قضیه، بانک مرکزی مدیریت منابع خودش را دارد، البته نه به آسانی، ولی به هر حال این طور نیست که منابع ما در خارج از کشور مسدود شده باشد.

وی در خصوص مسئله FATF گفت: این موضوع از مشکلات غیربرجامی است که بر روی برجام تاثیر گذاشته، این یک نهادی است که برای مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین منابع مالی تروریسم تشکیل شده است و ربطی هم به برجام نداشته است.

معاون وزیر خارجه تصریح کرد: در دولت گذشته ما دو لایحه در خصوص FATF به مجلس ارائه دادیم تا قوانین مربوط به مبارزه با پولشویی و مبارزه با منابع مالی تروریسم تصویب شود که شد و تایید شورای نگهبان را هم دارد.

عراقچی گفت: زمانی آن نهاد می‌گفت که با ایران و کره شمالی همکاری نداشته باشید چون ما را هم تهدیدی به حساب می‌آوردند، اما الان ما را به عنوان یک عضو همکار می‌دانند و به طور کلی این مانع بعد از برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای خودش را نشان داد.

وی افزود: بانک‌های بزرگ موظفند برای معامله با ایران قوانین آن نهاد بین‌المللی را داشته باشند.

عراقچی با اشاره به اینکه این برنامه مرتبط با FATF در دست بررسی است، گفت: حتما این برنامه را منطبق با منافع و امنیت ملی خود انجام خواهیم داد و کمک به محور مقاومت نیز در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بوده و هست و از آن عدول نخواهد شد.

معاون وزیرخارجه افزود: هر کدام از طرف های مذاکره با ما که بخواهد نقض برجام کنند باید هزینه های سیاسی آن را پرداخت کنند.

وی با اشاره به اینکه همانطور که رهبری انقلاب هم فرمودند سرعت برگشت پذیری در برنامه های هسته ای خود را داریم، افزود: ما در کوتاه ترین زمان قادر هستیم به همان نقطه ای بازگردیم که قبل از مذاکره با طرف های ۱+۵ بوده ایم.

عضو تیم مذاکره کننده هسته ای گفت: فکر نمی کنم دولتی در آمریکا بخواهد نقض برجام کند یا آن را به طور کل ندید بگیرد ولی اگر این کار را هم کند طبق صحبت رهبری ما برجام را آتش خواهیم زد.

معاون وزیر امور خارجه افزود: نه ترامپ و نه کس دیگری نباید اینطور فکر کنند که ما می توانیم مذاکرات دیگری هم داشته باشیم، چرا که برجام یکی است و ما هم متعهد به انجام تعهدات خود در قالب آن هستیم اما طرف مقابل در پی بدعهدی و یا نقض آن است.

عراقچی گفت: طرف مقابل بدعهدی ها و شیطنت هایی را در اجرای برجام داشته و شرایط را آنگونه که باید برای رفع تحریم ها فراهم نکرده است و این را به طرف مقابل گوشزد کرده ایم.

وی گفت: برخی تمام تلاش خود را کردند که مذاکرات به سرانجام نرسد و در کنگره تصویب نشود ولی موفق نشدند و امروز تلاش می کنند که ایران از آثار برجام کمتر برخوردار شود.

معاون وزیر امور خارجه در خصوص موضوع آب سنگین و قانونی که کنگره درخصوص آن تصویب کرده افزود: محموله اول آب سنگین را آمریکایی ها از ما خریدند و تمام شد حالا اگر نخواهند خریدی از ما داشته باشند خودشان ضرر کرده اند چرا که ایران به عنوان یکی از عرضه کنندگان آب سنگین در جهان مطرح است.

وی تصریح کرد: ایران تنها تعهد داده است که آب سنگین خود را به بازارهای فروش جهانی عرضه کند و قبلا هم اعلام کردیم که ۴۰ تن به روسیه فروخته ایم و برخی دیگر کشورها هم تقاضای خرید آب سنگین از ما داشته اند.

عضو تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: اینکه برجام نقض بشود یا نه و چگونه این بسته به نوع نگاه ما دارد، اگر دولت بعدی آمریکا برجام را نقض کند قطعا دنیا آمریکا را به بدعهدی و نقض برجام متهم خواهد کرد.

وی تاکید کرد: داشته اصلی ما تثبیت حق هسته ای است که برنامه شورای امنیت هم آن را تایید می کند.

عراقچی با اشاره به گزارشی که روز گذشته وزارت امور خارجه به مجلس ارائه داد، افزود: یکی از موانع اصلی که ما با آن رو به رو هستیم کسانی هستند که در جهت موفقیت اجرای برجام تلاش می کنند. بخشی از این افراد داخلی هستند و البته بیشتر آنها خارجی و وجه مشترک این افراد این است که می خواهند به شرایط قبل از برجام بازگردند.

عضو تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: کسانی در داخل کنگره آمریکا، عربستان، رژیم صهیونیستی و در سطح کوچکتر در داخل کشور از شرایط تحریم در دوران قبل از برجام منتفع بودند و رانت هایی داشتند، لذا به دنبال حاکم کردن شرایط قبل از توافق هستند.

عراقچی افزود: تدبیرهای رهبر انقلاب در خصوص اقتصاد مقاومتی دقیقا برای جبران نقاط ضعف داخلی است که برخی می خواهند با خصومت های خود جلوی اجرای صحیح برجام را بگیرند.

وی با اشاره به اینکه یکی از دستاوردهای برجام، رشد و بلوغ سیاسی جامعه است، افزود: اینکه یک موضوع همچون برجام تا این اندازه مورد توجه قرار می گیرد و در رسانه ها، فضای مجازی و ... مسئولیت مربوط را به پاسخگویی وامی دارند و این اجبار دولت به پاسخگویی را امر مبارکی می دانم که به رشد و بلوغ سیاسی جامعه ما کمک می کند.

معاون وزیر امور خارجه افزود: این موضوع از یک طرف جای خوشحالی دارد و از سوی دیگر جای تامل. بحث هایی مثل سیمان و بتن که در حاشیه مذاکرات و بعد از آن در رسانه ها مطرح شد این یک ترفند آمریکایی بود که متاسفانه گرفتار آن شدیم.

وی با اشاره به اینکه بزرگترین دستاورد برجام تثبیت آب سنگین ما در رآکتور اراک است، افزود: در اوایل مذاکرات آمریکایی ها حاضر نبودند حتی اسم آب سنگین و رآکتور اراک را بیاورند. در توافق ژنو وقتی اسم اینها را می بردیم آمریکایی ها می گفتند دستورالعمل دارند که اسم آب سنگین و رآکتور اراک را مطرح نکنند.

عراقچی گفت: باید مراقب باشیم در دام ترفندهای رسانه ای و خبری طرف مقابل قرار نگیریم. من احساس می کنم که اگر برخی کمکی به تامین منابع ملی کشور و اجرای موفق برجام نمی کنند حداقل تیشه به ریشه منافع ملی نزنند.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه نشست کمیسیون مشترک اجرای برجام این هفته  در وین برگزار می شود، افزود: بحث اصلی ما در کمیسیون های مشترک قبلی و همین طور جلسه این هفته انجام تعهدات طرف مقابل در رفع تحریم ها بوده و موارد متعددی از عدم تعهد طرف های مقابل را داریم که در جلسه بحث خواهد شد و تلاش می کنیم راه هایی برای حل آن پیدا کنیم.

وی افزود: در خصوص تحریم دانشگاه ها طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ کدام از دانشجویان ایرانی نباید از تحصیل در دانشگاه های خارج محروم شوند چرا که همانگونه که می دانیم قبل از اجرای برجام  دانشگاه های خارجی از پذیرفتن دانشجوهای ایرانی در رشته های مرتبط با هسته ای امتناع می کردند.

عباس عراقچی افزود: در قطعنامه جدید این بند کاملاً برداشته شده و مانعی هم بر سر راه تحصیل دانشجویان ایرانی در خارج از کشور وجود ندارد.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر ماهیت و عملکرد هیئت عالی نظارت بر برجام، افزود: بنده خودم عضو این هیئت نیستم و وزیر امور خارجه در آن هیئت حضور پیدا می کند. این هیئت به دستور رهبر انقلاب تشکیل شد و وظایف آن شامل رصد اوضاع و تشخیص نقض برجام از طرف های مقابل است.

معاون وزیر خارجه افزود: این هیئت ۸ عضو دارد که همه آنها از جانب رهبری تائید شده اند و دبیر شورای عالی امنیت ملی همزمان دبیر این هیئت نیز هست.

وی تاکید کرد: هیئت نظارت بر اجرای برجام از ساختار مناسبی برخوردار است و اینکه تصمیم بگیرند که آیا برخی اقدامات طرفهای مقابل نقض برجام هست یا نه و اگر هست نقض فاحش برجام است یا نه، به عهده هیئت است و همانطور که می دانید در صورتی می توان برجام را لغو کرد که نقض فاحشی در آن رخ داده باشد.

عراقچی گفت: اگر دولت آمریکا تعهد و مجوز داده است که دو شرکت بوئینگ و ایرباس هواپیما به ایران بدهند، دیگر حالا اینکه هر مقام آمریکائی یا کنگره بخواهند جلوگیری کنند از فروش هواپیماها به ایران، این به ما مرتبط نیست و ساختار داخلی آن کشور است و ما دولت آمریکا را متعهد و مسئول این موضوع می دانیم. حالا چه دولت فعلی باشد یا دولت های آینده ای که بر سر کار خواهند آمد.

وی گفت: ما از دولت آمریکا توقع داریم به تعهدات خود طبق برجام پایبند باشد.

عراقچی در پاسخ به این سوال که بخش خصوصی چگونه می تواند از آثار برجام استفاده کند؟ افزود: عمده نگرانی ما از عدم اجرای مناسب برجام است به خصوص در بحث های مالی و بانکی و همانطور که گفتم این بحث نیز زمان‌بر است تا بانکهای ما بتوانند خودشان را با قوانین بین المللی منطبق کنند.

وی افزود: اینها دامنگیر بخش خصوصی و دولتی است و به تدریج ما گشایش هایی را در این خصوص داریم.

معاون وزیر امورخارجه گفت: اینکه کسی بدعهدی کند و یا نقض برجامی را انجام دهد، همانگونه که گفتم تشخیصش با هیئت نظارت بر اجرای برجام است.

وی اضافه کرد: طرف مقابل می بایست شرایطی را فراهم آورد که تحریم ها رفع شده و بدعهدی وجود نداشته باشد.

عراقچی در پاسخ به این سوال که گفته شده تیم مذاکره کننده از خطوط قرمز تعیین شده عبور کرده است، افزود: خطوط قرمزی که ما به عنوان دستورالعمل در مذاکرات داشتیم، گاهاً در صحنه عمل قابل تحقق نبود و ما اینها را با صداقت و شفافیت کامل به مراجع تصمیم گیری نظام گزارش می دادیم.

وی ادامه داد: اینکه آیا ما توافق نداشته باشیم و یا جاهایی از خطوط قرمز را تغییر می دادیم، این تشخیصش با مقامات عالی نظام بوده و این یک واقعیتی است که ما دو سه مورد گزارش را ارائه کردیم که نظر مقامات عالی بر این بود که خطوط قرمز اولیه تعیین شده قدری تغییر پیدا کند.

معاون وزیر امورخارجه در خصوص این مسئله که اطلاع رسانی به موقع و شفافی از ابتدای مذاکرات هسته ای تا به حال وجود نداشته، افزود: پیرامون گشایش های حاصل از برجام، اطلاع رسانی درستی صورت نگرفته است و ما این نقص را می پذیریم.

عراقچی در پاسخ به این سوال که پیش نویس گزارش بانکی مون را چگونه ارزیابی می کنید؟ افزود: پیش نویس گزارش آقای بانکی مون غیر متوازن و جانب دارانه بود، آقای دبیر کل موظف است هر 6 ماه به شورای امنیت گزارش بدهد.

وی گفت: ما می دانیم که دولت آمریکا فشارهای زیادی را به دبیر کل وارد آورده است و قسمت هایی را که در پیش نویس آن گزارش در خصوص عدم اجرای درست برجام آورده، درست است ولی کامل نیست.

وی اضافه کرد: در آن پیشنویس به اخبار غلط و یا ناقصی که داشتند، اعتماد کردند و اتهاماتی را در خصوص بحث موشکی به ایران وارد آوردند و چنین ادعا کردند که خلاف روح برجام است. اما ما به شدت مخالف این هستیم و بارها گفته ایم که آزمایش های موشکی ما در حیطه صلاحیت قطعنامه 2231 قرار نمی گیرد.

عراقچی ادامه داد: هیچ یک از موشک های ما به منظور حمل کلاهک هسته ای طراحی نشده و هیچ کس حق ندارد بگوید با آزمایش موشکی روح و یا جسم برجام نقض شده است.

معاون وزیر امورخارجه تاکید کرد: به نظر ما همه ادعاهای آن پیشنویس بی پایه و اساس و جانبدارانه است و امیدواریم تا فرصت باقی مانده در ارائه گزارش دبیر کل تجدید نظر شود و البته ما اجازه هم نخواهیم داد کسانی که در برجام هیچ نقشی نداشتند، بخواهند در اجرای آن تاثیر بگذارند.